สารที่ควรเลี่ยง ถึงแม้ไม่อันตราย แต่อาจก่อให้เกิดอาการแพ้ได้

สารบางชนิดในผลิตภัณฑ์ดูแลผิว ถึงแม้จะไม่ได้มีความอันตราย แต่ผู้ใช้บางท่านอาจมีความไวต่อสารจนเกิดอาการแพ้ได้ ดังนั้นสำหรับผู้ที่ลักษณะผิวแพ้ง่ายหรือบอบบาง อาจต้องพยายามหลีกเลี่ยงสารเหล่านี้

แอลกอฮอล์
แอลกอฮอล์เป็นสารชนิดหนึ่งที่นิยมนำมาใช้เป็นส่วนผสมในเครื่องสำอางหรือผลิตภัณฑ์บำรุงผิว วัตถุประสงค์เพื่อเป็นตัวทำละลาย สารกันเสีย ตัวช่วยให้ผลิตภัณฑ์แห้งเร็วขึ้น ช่วยกระชับรูขุมขนหรือลดปริมาณของน้ำมันบนผิว แต่แอลกอฮอล์ที่ถูกนำมาใช้มีอยู่หลายประเภท ซึ่งบางประเภทก็ส่งผลเสียต่อผิวพอสมควร จึงควรพิจารณาชนิดของแอลอฮอล์ให้ดีก่อนเลือกผลิตภัณฑ์

ประเภทแรกคือ Denatured Alcohol เป็นแอลกอฮอล์ที่นิยมใช้อย่างกว้างขวาง ส่วนมากเกิดในกระบวนการผลิตน้ำมันปิโตรเลียม เช่น Ethanol, Isopropyl Alcohol หรือ Alcohol Denat แอลกอฮอล์ชนิดนี้ มักทำให้ผู้ที่มีผิวแห้งหรือผิวแพ้ง่าย มีอาการแสบแดง ผิวลอก ระคายเคือง หากใช้เป็นเวลานานหรือมีส่วนผสมในปริมาณสูง ซึ่งมักพบในผลิตภัณฑ์พวกโทนเนอร์กระชับรูขุมขน มีแพทย์ผิวหนังหลายท่านกล่าวว่า การใช้ระยะสั้นเพื่อกระชับรูขุมขนหรือฆ่าเชื้อแบคทีเรียบนใบหน้านั้นสามารถใช้ได้ แต่ถ้ามีการใช้ระยะยาวอาจส่งผลให้เกิดสารอนุมูลอิสระ ทำให้ผิวเสียสมดุลย์น้ำหล่อเลี้ยงและความยืดหยุ่นได้

ประเภทที่สองคือ อนุพันธ์ของแอลกอฮอล์ สูตรโครงสร้างจะไม่เหมือนกับแอลกอฮอล์สักทีเดียว  ดังนั้นคุณสมบัติจึงจะไม่ค่อยคล้ายคลึงกัน แต่ยังมีคุณสมบัติเป็นทำตัวทำละลายที่ช่วยให้ส่วนประกอบต่างๆผสมเข้ากันได้ง่ายขึ้น แถมช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นและช่วยส่งผ่านสารสำคัญจากผลิตภัณฑ์สู่ผิวได้ดีขึ้น ดังนั้นหากพบส่วนผสมนี้ในเครื่องสำอางหรือผลิตภัณฑ์ดูแลผิวใด ก็สามารถมั่นใจได้มากขึ้นถึงความปลอดภัย ตัวอย่างของแอลกอฮอล์ประเภทนี้ ได้แก่

• สารกลุ่มไกลคอล เช่น Butylene Glycol, Propylene Glycol
• สารกลุ่ม Fatty alcohol เช่น Cetyl Alcohol, Stearyl Alcohol, Oleyl Alcohol

น้ำหอม
น้ำหอม หรือ Fragrance ก็เป็นส่วนผสมอีกชนิดหนึ่งที่ควรระมัดระวังและพิจารณาให้ดีก่อนที่จะเลือกใช้เครื่องสำอางหรือผลิตภัณฑ์บำรุงผิว น้ำหอมเป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดอาการแพ้ของผิวต่อผลิตภัณฑ์ โดยเฉพาะน้ำหอมสังเคราะห์ ถึงแม้อาการผิดปกติของผิวจะไม่ได้เกิดขึ้นทันทีหลังจากใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีน้ำหอม แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าน้ำหอมไม่ได้ทำให้เกิดผลเสียต่อผิว ซึ่งหากมีการใช้ต่อเนื่องระยะยาว ก็อาจจะทำให้เกิดความผิดปกติที่ชัดเจนขึ้นได้

หลายผลิตภัณฑ์ที่ยังมีความต้องการที่จะสร้างกลิ่นหอมให้กับผลิตภัณฑ์ได้มีการสร้างทางเลือกที่ปลอดภัยมากขึ้นโดยการเลือกใช้น้ำหอมที่ได้จากน้ำมันธรรมชาติ หรือ Essential Oil แทน ซึ่งพบว่ามีความปลอดภัยมากกว่าแถมน้ำมันบางชนิดยังมีคุณสมบัติที่มีประโยชน์ต่อผิวอีกด้วย เช่น Melon, Vanilla, Cucumber, Aloe Vera, Almond, Mango, Coconut, Cocoa Butter หรือ Shea Butter

น้ำมัน
น้ำมันก็เป็นอีกส่วนผสมหนึ่งที่ต้องมีความระมัดระวัง เนื่องจากน้ำมันบางชนิดก็มีผลต่อการระคายเคืองของผิว โดยเฉพาะกลุ่มน้ำมันปิโตรเลียมหรือนำ้มันแร่(Mineral Oil) คุณสมบัติของน้ำมันอาจจะมีประโยชน์ในแง่ของการรักษาความชุ่มชื้นให้แก่ผิว โดยทำหน้าที่เหมือนเป็นฟิล์มเคลือบบนผิวเพื่อป้องกันไม่ให้ผิวสูญเสียความชุ่มชื้น แต่ถ้ามีการใช้ในปริมาณที่มากเกินไปอาจเพิ่มโอกาสที่จะอุดตันรูขุมขน จนทำให้เกิดปัญหาสิวตามมาได้ ดังนั้นจึงควรระมัดระวังในผู้ที่มีผิวค่อนข้างมันอยู่แล้ว

ทางที่ดีที่สุดในการเลือกใช้น้ำมันในการบำรุงผิว คือการเลือกใช้ในปริมาณที่เหมาะสมและควรต้องเป็นน้ำมันที่ได้มาจากพืชธรรมชาติที่มีคุณสมบัติในการบำรุงผิวตามที่เราต้องการ พร้อมก่อให้เกิดการระคายเคืองได้น้อยต่อผิว ตัวอย่างนำมันจากพืชธรรมชาติที่เป็นที่นิยมและมีคุณสมบัติที่ดีในการบำรุงผิวได้แก่ Sunflower Oil, Rosehip Oil, Marula Oil หรือ Argan Oil

ดังนั้นผู้ที่มีผิวเป็นลักษณะแพ้ง่ายหรือบอบบาง จึงควรมีความระมัดระวังอยากมากในการเลือกใช้เครื่องสำอางหรือผลิตภัณฑ์บำรุงผิว โดยอาจดูลึกลงไปในส่วนผสมที่อาจก่อให้เกิดอาการแพ้ได้ง่าย รวมถึงควรมีแนวทางการป้องกันอาการแพ้จากการใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงผิวดังแนวทางต่อไปนี้

• ควรหลีกเลี่ยงการใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของสารที่อาจก่อให้เกิดอาการแพ้ต่างๆ โดยอาจทำการทดสอบผลิตภัณฑ์ที่ต้องการใช้โดยการจำกัดการสัมผัสในบริเวณเล็กๆก่อน เพื่อดูอาการตอบสนอง ซึ่งอาจจะลองทาในบริเวณต้นแขนด้านใน หลังกกหู หรือหลังมือ วันละ 1-2 ครั้ง นาน 7 วัน ถ้าไม่มีผื่นแพ้เกิดขึ้น จึงจะสามารถมั่นใจที่จะใช้กับผิวหนังบริเวณอื่นๆ ของร่างกายได้
• ใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลผิวที่ได้รับการรับรองเรื่องความปลอดภัย โดยสังเกตุจากเลขที่จดแจ้งผลิตภัณฑ์บนบรรจุภัณฑ์ หรือถ้าให้มั่นใจมากขึ้นควรนำเลขที่จดแจ้งไปตรวจสอบความถูกต้องบนเว็บไซต์ของสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา หรือ อย.
• ในกรณีที่เกิดอาการแพ้ควรหยุดใช้ผลิตภัณฑ์ทันที และหากถึงขั้นเกิดตุ่มหนองบริเวณที่แพ้ ควรทำความสะอาดและใส่ยาฆ่าเชื้อเพื่อป้องกันการอักเสบ ในกรณีมีอาการลุกลามมากขึ้นหรือเกิดการติดเชื้อ ควรรีบปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรผู้เชี่ยวชาญ เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาได้ทันท่วงที